Het Midden- en Kleinbedrijf (MKB) vertoont een opvallend tweeledig beeld. Hoewel het totale aantal bedrijven de afgelopen tien jaar explosief is gestegen, kampen veel ondernemingen met een beperkte groeimobiliteit naar een grotere omvang. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het mkb wordt door het CBS onderverdeeld in vijf grootteklassen: zzp’ers, microbedrijven (2-10 werknemers), kleinbedrijven (10-50 werknemers), middenbedrijven (50-250) en grootbedrijven (250+ werknemers).
Inhoudsopgave
• Groei mkb periode 10 jaar
• Waarom groeien bedrijven niet door?
• Verversingsgraad bedrijven
• Sterke groei van het mkb: ruim 1,6 miljoen bedrijven in 2025
• Samenvatting
Groei mkb periode 10 jaar
Van de ondernemingen die in 2014 tot de micro-, klein- of middenklasse behoorden, is over de tien jaar het deel dat krimpt groter dan het deel dat doorgroeit. Bijv. van de circa 39.539 kleinbedrijven in 2014 was na tien jaar 16% gekrompen en ruim 7% gegroeid. Bij zzp’ers was de uitstroom groot: van de zzp’ers uit 2014 bestond in 2024 ongeveer 49% niet meer, bijvoorbeeld door ophouden of overname. Voor zzp’ers, micro- en kleinbedrijven is de balans tussen groei en krimp vrij somber.
Waarom groeien bedrijven niet door?
De beperkte doorgroei van micro- en kleinbedrijven naar de middenklasse wordt doorgaans verklaard door een combinatie van factoren:
- Regelgeving en Risico: veel ondernemers ervaren de stap naar het aannemen van vast personeel als een significante administratieve last en een te groot financieel risico, mede door de complexe wet- en regelgeving rondom ziekte en ontslag.
- Krapte op de arbeidsmarkt: het vinden van gekwalificeerd personeel is een structureel probleem, wat de noodzakelijke schaalvergroting belemmert.
- Lifestyle-ondernemen: een groeiend segment van de zzp’ers en micro-ondernemers kiest bewust voor een beperkte schaal die past bij de gewenste flexibiliteit en levensstijl, in plaats van te streven naar maximale omvang.
Verversingsgraad bedrijven
Voor 2024 zien we dat er minder bedrijven zijn gestart en meer zijn opgeheven dan in 2023. De zogenoemde “verversingsgraad” van bedrijven daalde naar 17,2% in 2024, terwijl het gemiddelde sinds 2007 ongeveer 19,7% is. Begin 2025 waren er ruim 1,6 miljoen mkb-bedrijven in de business economy. Deze toename komt grotendeels doordat het aantal zzp’ers sterk steeg, terwijl het aantal bedrijven in de overige klassen veel minder sterk groeide.
Sterke groei van het mkb: ruim 1,6 miljoen bedrijven in 2025
Begin 2025 telde de business economy ruim 1,6 miljoen mkb-bedrijven, een stijging van bijna 75% vergeleken met 2014. Deze enorme groei is grotendeels te danken aan de explosieve toename van het aantal zzp'ers.
- Groei in sectoren: vooral sectoren als verhuur/zakelijke dienstverlening, vervoer/opslag en de horeca zagen een sterke stijging in zelfstandigen zonder personeel.
- Verschuiving van verhoudingen: het aandeel zzp'ers in het mkb is gestegen van 70% in 2014 naar bijna 81% in 2025.
- Overige mkb: Hoewel het totale mkb (exclusief zzp'ers) ook groeide met bijna 13%, is de dominante positie van de zzp'er nu onmiskenbaar. Dit resulteerde in een relatieve daling van het aandeel microbedrijven in de totale mkb-populatie.
Samenvatting
De conclusie is dat het mkb in aantal sterk is gegroeid dankzij de zzp'er, maar dat de groeikracht in omvang (doorgroeien naar een grotere klasse) beperkt blijft, wat een signaal kan zijn van verminderde economische mobiliteit of een bewuste keuze van de ondernemers zelf.
Mijnzzp.nl
Voor zzp’ers actief in de infrastructuur- en onderhoudssector is dit een belangrijk signaal. Rijkswaterstaat stapt over op een strikter inhuurbeleid en neemt tegen het einde van het jaar afscheid van een groot deel van de zelfstandigen. In dit artikel lees je wat er verandert, wat dat betekent voor jouw werk als zzp’er en hoe je je positie kunt versterken. De wijziging hangt samen met strengere controles op schijnzelfstandigheid en de wens om alleen nog samen te werken binnen rechtmatige constructies.
Inhoudsopgave
• Wat verandert er eind 2025?
• Waarom kiest RWS hiervoor?
• Zzp’er aan het woord
• Wat betekent dit voor jou als zzp’er?
Wat verandert er eind 2025?
RWS geeft aan dat de inzet van zzp’ers alleen nog mogelijk is wanneer de samenwerking voldoet aan alle wettelijke criteria. De organisatie werkt met een puntensysteem waarmee wordt beoordeeld of een zelfstandige mag blijven werken. Bij zzp’ers die niet aan de eisen voldoen, wordt gekeken naar alternatieven zoals detachering of een dienstverband. In de praktijk betekent dit dat tientallen tot mogelijk honderden zelfstandigen hun opdracht verliezen.
Waarom kiest RWS hiervoor?
De belangrijkste reden is de strengere handhaving van regels rond schijnzelfstandigheid. Rijkswaterstaat wil voldoen aan arbeidsrecht en inhuurregels en zo risico’s beperken. Ook speelt mee dat het onderhoud aan bruggen, tunnels, sluizen en wegen volgens duidelijke afspraken moet doorgaan. Onzekerheid over contractvormen kan volgens RWS tot problemen leiden. Voor zelfstandigen is dit een concreet signaal dat opdrachtgevers anders gaan inkopen.
Op dit moment werken er ongeveer zevenhonderd zzp’ers voor Rijkswaterstaat, waardoor de impact aanzienlijk kan zijn.
Zzp’er aan het woord
De zzp’ers die in de berichtgeving aan het woord komen, zijn kritisch. Zij vinden het puntensysteem lastig te doorgronden en ervaren dat er vanuit RWS druk wordt gezet om over te stappen naar een detacherings- of uitzendconstructie. Volgens hen worden vaste contracten nauwelijks aangeboden en is bovendien de vraag of zzp’ers daar wel behoefte aan hebben.
Een van de ingehuurde specialisten verwacht dat bepaalde projecten stilvallen zodra de zelfstandigen vertrekken. Hij merkt op dat de signalen van de werkvloer volgens hem weinig doordringen tot de top van de organisatie. Daarnaast stelt hij dat vaste medewerkers vaak niet beschikbaar zijn buiten kantoortijden, terwijl juist veel controles en testen in de nacht plaatsvinden. Zijn conclusie is dat dit kan zorgen voor extra files en meer stremmingen op het water.
Wat betekent dit voor jou als zzp’er?
Voor zelfstandigen in de infrastructuursector is het belangrijk om vooruit te kijken. Opdrachtgevers zullen steeds kritischer toetsen of een samenwerking echt past binnen de regels. Dit vraagt om een duidelijke onderbouwing van je ondernemerschap. Denk aan meerdere opdrachtgevers, eigen materiaal of risico, en een helder omschreven opdracht met eigen verantwoordelijkheid.
Daarnaast is het verstandig om alternatieven open te houden. Nieuwe opdrachtgevers, andere constructies of samenwerking met collega-ondernemers kunnen helpen om inkomsten te spreiden. Door tijdig te anticiperen, voorkom je dat je volledig afhankelijk wordt van één grote opdrachtgever.
Mijnzzp.nl
Als startende zzp’er komt er meer kijken dan alleen de inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Zodra je officieel ondernemer bent, moet je zelf een aantal praktische, administratieve en financiële zaken regelen. Het is verstandig om dat direct goed aan te pakken, zodat je overzicht houdt en problemen voorkomt. Hieronder vind je de belangrijkste punten waar je als beginnende ondernemer rekening mee moet houden.
Inhoudsopgave
• 1. Belastingdienst en btw-nummer
• 2. Zakelijke bankrekening
• 3. Administratie en boekhouding
• 4. Verzekeringen
• 5. Pensioen en sparen voor later
• 6. Algemene voorwaarden en contracten
• 7. Website en online zichtbaarheid
• Samenvatting
1. Belastingdienst en btw-nummer
Na je inschrijving bij de KvK ontvang je automatisch bericht van de Belastingdienst. Je krijgt dan een btw-identificatienummer en een omzetbelastingnummer. Deze heb je nodig om facturen te kunnen versturen en btw-aangifte te doen.
Controleer meteen of je verplicht bent btw te rekenen aan klanten. In sommige situaties kun je gebruikmaken van de kleineondernemersregeling (KOR), waardoor je geen btw hoeft te berekenen of af te dragen. Dat kan voordelig zijn als je in het eerste jaar nog weinig omzet verwacht.
2. Zakelijke bankrekening
Het is verstandig om direct een zakelijke bankrekening te openen. Zo houd je privé- en zakelijke geldstromen gescheiden en blijft je administratie overzichtelijk. Veel banken bieden speciale startpakketten aan voor zzp’ers met lage maandlasten. Een zakelijke rekening maakt het bovendien makkelijker om betalingen en facturen te koppelen aan je boekhouding.
3. Administratie en boekhouding
Je bent wettelijk verplicht om je administratie goed bij te houden. Denk aan facturen, bonnetjes, offertes en bankafschriften. Dit kun je zelf doen met boekhoudsoftware of uitbesteden aan een boekhouder. Een nette administratie helpt je niet alleen bij de btw- en inkomstenbelasting, maar ook bij het inzichtelijk houden van je winst en kosten.
Tip: gebruik vanaf het begin een eenvoudig systeem, zodat je niet achteraf alles hoeft te ordenen.
4. Verzekeringen
Als zzp’er ben je zelf verantwoordelijk voor je risico’s. Overweeg in elk geval de volgende verzekeringen:
- Aansprakelijkheidsverzekering: dekt schade die je bij een klant veroorzaakt.
- Arbeidsongeschiktheidsverzekering: zorgt voor inkomen bij ziekte of ongeval.
- Beroepsaansprakelijkheidsverzekering: vooral relevant als je adviesdiensten levert.
- Bedrijfsmiddelenverzekering: voor gereedschap, machines of elektronische apparatuur.
Je bent niet verplicht om deze verzekeringen af te sluiten, maar ze bieden wel financiële zekerheid en bescherming bij tegenslag. Daarnaast is het mogelijk dat opdrachtgevers van je verlangen dat je verzekerd bent.
5. Pensioen en sparen voor later
Als zelfstandige bouw je geen automatisch pensioen op, zoals bij werknemers in loondienst. Het is daarom slim om hier direct over na te denken. Je kunt sparen of beleggen via een pensioenrekening of lijfrente, of zelf geld opzijzetten op een aparte rekening. Op mijnzzp.nl/pensioen lees je meer over de mogelijkheden en fiscale voordelen voor zzp’ers die zelf pensioen willen opbouwen.
6. Algemene voorwaarden en contracten
Leg je afspraken met klanten altijd vast. Werk met duidelijke algemene voorwaarden en opdrachtbevestigingen. Daarin leg je vast hoe je werkt, wat je levert, wat de betalingstermijn is en wie verantwoordelijk is bij schade of vertraging. Zo voorkom je misverstanden of juridische discussies achteraf.
7. Website en online zichtbaarheid
Zonder klanten geen bedrijf. Een professionele website of een profiel op Mijnzzp.nl helpt je om vindbaar te zijn voor opdrachtgevers. Vermeld duidelijk wat je aanbiedt, in welke regio je werkt en hoe klanten contact met je kunnen opnemen. Ook sociale media en een Google Bedrijfspagina kunnen bijdragen aan je zichtbaarheid.
Samenvatting
Na je KvK-inschrijving begint het echte ondernemerschap pas. Regel daarom direct je administratie, verzekeringen en zichtbaarheid, zodat je bedrijf goed van start gaat. Een goede voorbereiding zorgt ervoor dat je je kunt richten op wat echt belangrijk is: klanten vinden en je onderneming laten groeien.
Mijnzzp.nl
Het digitaal bijhouden van je administratie is voor veel zzp’ers niet meer weg te denken. Waar vroeger mappen vol bonnetjes en papieren facturen gebruikelijk waren, werken de meeste ondernemers tegenwoordig volledig online. Dat biedt niet alleen gemak, maar ook beter inzicht in de financiële situatie van je bedrijf. Het bijhouden van de administratie kan vaak ook eenvoudig via een boekhoudapp op je telefoon.
Inhoudsopgave
• Voordelen van een online administratie
• Geschikte boekhoudsoftware voor zzp’ers
• Veiligheid en bewaarplicht
• Meer grip op je bedrijf
Voordelen van een online administratie
Een groot voordeel van een online administratie is dat alles altijd up-to-date is. Je ziet direct hoe je bedrijf ervoor staat, hoeveel btw je moet afdragen en welke facturen nog openstaan. Veel handelingen worden bovendien automatisch uitgevoerd, zoals het inlezen van banktransacties, het herkennen van bonnetjes en het koppelen van je boekhouding aan de facturatie.
Ook de samenwerking met een boekhouder of accountant verloopt makkelijker. Je hoeft geen documenten meer heen en weer te mailen of fysiek af te leveren. Alles staat overzichtelijk in de cloud en is op elk moment in te zien. Dat bespaart tijd en verkleint de kans op fouten.
Geschikte boekhoudsoftware voor zzp’ers
Er zijn verschillende online boekhoudprogramma’s die speciaal ontwikkeld zijn voor zzp’ers. De meeste pakketten zijn gebruiksvriendelijk en geschikt voor ondernemers zonder boekhoudkundige kennis. Binnen één omgeving kun je facturen maken, uitgaven registreren, uren bijhouden en btw-aangiftes voorbereiden.
Belangrijk is om te kiezen voor software die past bij jouw manier van werken. Werk je met vaste opdrachtgevers of juist met veel losse klanten? Wil je koppelingen met je bank, webwinkel of urenregistratie? Het loont om dat vooraf goed te bekijken, zodat je niet later hoeft over te stappen.
Veiligheid en bewaarplicht
De Belastingdienst stelt eisen aan de bewaartermijn van je administratie: minimaal zeven jaar, ook als je digitaal werkt. Online boekhoudsystemen voldoen hier meestal aan door je gegevens veilig op te slaan in de cloud. Controleer wel of jouw aanbieder gebruikmaakt van betrouwbare servers en versleuteling.
Daarnaast is het verstandig om regelmatig een eigen back-up te maken, bijvoorbeeld op een externe harde schijf. Mocht er ooit iets misgaan met je account of provider, dan beschik je nog steeds over je gegevens.
Meer grip op je bedrijf
Het grootste voordeel van een online administratie is het directe inzicht dat je krijgt. Je ziet precies hoeveel omzet je draait, welke kosten stijgen en hoe je winst zich ontwikkelt. Dat maakt het makkelijker om beslissingen te nemen, bijvoorbeeld over je uurtarief of investeringen in nieuw gereedschap.
Door je administratie online bij te houden, werk je efficiënter en ben je beter voorbereid op belastingaangiftes of vragen van de Belastingdienst. Voor iedere zzp’er die serieus met zijn bedrijf bezig is, is digitaal boekhouden dan ook een logische stap.
Wil je weten welke software het beste past bij jouw situatie? Bekijk dan onze pagina boekhoudprogramma’s voor zzp’ers.
Mijnzzp.nl
