Team Mijnzzp

Activa en passiva boekhouding

In de boekhouding verwijzen activa en passiva naar twee belangrijke elementen van de balans, die de financiële positie van een onderneming op een bepaald moment weergeeft. Activa en passiva bevinden zich op de balans van je onderneming. De activa kant van de balans is de debetzijde en de passiva kant is de creditzijde. Je moet de balans opstellen om de winst- en verliesrekening te maken. Als zzp'er met een eenmanszaak heb je voldoende aan een winst- en verliesrekening en hoef je geen jaarrekening te maken. De ingevoerde financiële gegevens moeten kloppen om in één oogopslag te kunnen zien wat de financiële situatie van de onderneming is.

Helpdesk aan het bellenDoor de activa en passiva van je onderneming te kennen, krijg je inzicht in de financiële positie van je bedrijf op een bepaald moment. De activa en passiva zijn op de balans weer opgebouwd uit verschillende onderdelen. Zonder het kennen van de activa en passiva is het niet mogelijk om de jaarlijkse balans op te maken. Zonder de balans is het weer niet mogelijk om de verplichte winst- en verliesrekening te maken. Als zzp'er moet je dus de activa en passiva van je onderneming in de boekhouding bijhouden.

Inhoudsopgave:

Verschil vaste activa, vlottende activa en liquide middelen

  • Er is een onderscheid te maken tussen vaste activa, vlottende activa en liquide middelen die elk aan de debetzijde staan vermeld. Een voorbeeld van vaste activa is een bedrijfsgebouw net als terrein of grond. Een voorbeeld van vlottende activa zijn debiteuren net als voorraden. Bij de liquide middelen van een onderneming gaat het om activa in kas of op de bankrekening. Hierdoor heb je dus een concreet overzicht van alle bezittingen, openstaande posten en de financiële situatie in de boekhouding. 

Wat is vaste activa?

  • Boekhouding online doenVaste activa heeft betrekking op balansposten die meer dan één jaar meegaan. Zodra je een nieuwe aanschaf doet, wordt de waarde ervan aan je balans toegevoegd. Als ondernemer is het belangrijk om op ieder moment de actuele cijfers tot je beschikken te hebben. Vaste activa worden gebruikt om de bedrijfsactiviteiten te ondersteunen en waarde op de lange termijn te genereren.

Voorbeelden van vaste activa zijn:

  1. Materiële activa: Dit omvat fysieke activa die tastbaar zijn en gebruikt worden in de bedrijfsvoering, zoals gebouwen, land, machines, voertuigen, meubilair en apparatuur.
  2. Immateriële activa: Dit zijn activa zonder fysieke vorm, zoals octrooien, auteursrechten, handelsmerken, goodwill, patenten en softwarelicenties. Ze vertegenwoordigen intellectuele-eigendomsrechten of niet-tastbare waarde van een bedrijf.
  3. Financiële vaste activa: Dit omvat investeringen in andere bedrijven, zoals aandelen, obligaties of langlopende leningen aan derden. Het bedrijf houdt deze activa aan met als doel rendement te behalen of strategische belangen te bevorderen.
  4. Onroerend goed voor belegging: Dit zijn onroerende goederen die worden aangehouden als belegging om inkomsten te genereren uit verhuur of waardestijging bij verkoop.
  5. Langlopende leningen: Dit zijn leningen die het bedrijf heeft verstrekt aan derden en die binnen een jaar worden afgelost.

Online overlegVaste activa spelen een belangrijke rol bij de bedrijfsvoering op de lange termijn, omdat ze helpen bij het uitvoeren van de kernactiviteiten, het genereren van inkomsten en het waarde creëren voor het bedrijf. Het beheren en onderhouden van vaste activa is belangrijk om ervoor te zorgen dat ze effectief worden gebruikt, goed worden onderhouden en waarde behouden gedurende hun levensduur. 

Wat is vlottende activa?

  • Vlottende activa, ook wel bekend als kortlopende activa, zijn activa die binnen een relatief korte periode kunnen worden omgezet in contanten of in equivalenten van contanten. Ze vertegenwoordigen de bezittingen van een bedrijf die naar verwachting binnen één jaar of minder zullen worden omgezet, verbruikt of verkocht. Vlottende activa zijn belangrijk omdat ze de liquiditeit van een bedrijf weerspiegelen, dat wil zeggen het vermogen om aan korte-termijnverplichtingen te voldoen. Door het bijhouden en beheren van vlottende activa kan een bedrijf zorgen voor een gezonde cashflow en operationele stabiliteit. Er zijn verschillende voorbeelden te bedenken van vlottende activa en vlottende activa kunnen worden onverdeeld in verschillende categorieën.

Voorbeelden van vlottende activa zijn:

  1. Liquide middelen: Dit omvat contant geld in kas, geld op bankrekeningen en andere direct beschikbare financiële instrumenten die gemakkelijk kunnen worden omgezet in contanten.
  2. Vorderingen: Dit zijn uitstaande facturen of rekeningen die het bedrijf nog moet innen van klanten of debiteuren. Het vertegenwoordigt het geld dat het bedrijf tegoed heeft.
  3. Voorraden: Dit omvat grondstoffen, onderhanden werk en afgewerkte goederen die het bedrijf op voorraad heeft. Het zijn producten of materialen die bedoeld zijn voor verkoop of productie.
  4. Kortlopende beleggingen: Dit zijn beleggingen die naar verwachting binnen een jaar kunnen worden omgezet in contanten. Voorbeelden zijn termijndeposito's, beleggingen in kortlopende obligaties of geldmarktfondsen.
  5. Overige vlottende activa: Dit omvat andere activa die binnen een jaar kunnen worden omgezet, zoals vooruitbetaalde kosten (uitgaven die al zijn gedaan, maar die betrekking hebben op toekomstige periodes), waardebonnen en vooruitbetaalde belastingen.

Vlottende activa zijn belangrijk omdat ze de liquiditeit en operationele capaciteit van een bedrijf weerspiegelen. Ze stellen een bedrijf in staat om aan zijn kortetermijnverplichtingen te voldoen en zorgen voor financiële flexibiliteit. Het effectieve beheer van vlottende activa is van cruciaal belang om een gezonde cashflow te behouden en de dagelijkse bedrijfsvoering soepel te laten verlopen. Vlottende activa zijn erg belangrijk als onderneming. 

Wat zijn liquide middelen?

  • Liquide middelen, ook wel bekend als contante middelen, vertegenwoordigen het geld dat direct beschikbaar is in contanten of op bankrekeningen van een bedrijf. Denk aan contant geld, banktegoeden en aan kasreserves. Voldoende liquide middelen zijn belangrijk. Zonder voldoende liquide middelen kun je geen bedrijf draaiende houden. Er gaan regelmatig ondernemers failliet vanwege onvoldoende liquide middelen. Dit heeft ook weer te maken met de cashflow. 

Wat is materiële vaste activa?

Materiële vaste activa zijn tastbare activa die worden gebruikt in de bedrijfsvoering en een lange levensduur hebben. Ze kunnen fysiek worden aangeraakt en zijn meetbaar in geldwaarde. Materiële vaste activa vertegenwoordigen de tastbare bezittingen van een bedrijf die worden gebruikt om goederen te produceren, diensten te leveren of andere zakelijke activiteiten uit te voeren.

Voorbeelden van materiële vaste activa zijn:

  1. Gebouwen: Dit omvat de fysieke structuren die worden gebruikt voor bedrijfsactiviteiten, zoals kantoren, fabrieken, magazijnen, winkelpanden en productiefaciliteiten.
  2. Grond en terreinen: Dit zijn stukken grond die eigendom zijn van het bedrijf en kunnen worden gebruikt voor verschillende doeleinden, zoals het bouwen van faciliteiten of als investering.
  3. Machines en apparatuur: Dit omvat verschillende soorten machines, apparaten en gereedschappen die worden gebruikt in de productie, fabricage, distributie of andere bedrijfsprocessen.
  4. Voertuigen: Dit omvat bedrijfsvoertuigen zoals vrachtwagens, bestelwagens, auto's of speciale voertuigen die worden gebruikt voor zakelijke doeleinden, zoals transport, levering of dienstverlening.
  5. Meubilair en inrichting: Dit omvat het kantoormeubilair, zoals bureaus, stoelen, tafels, kasten en andere interieurinrichtingen die worden gebruikt in de bedrijfsruimte.
  6. Vaste installaties: Dit zijn permanente installaties, zoals elektrische bedrading, verlichtingssystemen, beveiligingssystemen en andere infrastructurele voorzieningen die nodig zijn voor de bedrijfsvoering.

Materiële vaste activa worden meestal gedurende hun levensduur afgeschreven, wat betekent dat hun waarde geleidelijk wordt afgeschreven over een bepaalde periode. Het effectieve beheer en onderhoud van materiële vaste activa zijn belangrijk om ervoor te zorgen dat ze efficiënt worden gebruikt en hun waarde behouden gedurende hun economische levensduur.

Wat is immateriële vaste activa?

Immateriële vaste activa zijn activa zonder fysieke vorm die waarde vertegenwoordigen voor een bedrijf. Ze worden langdurig aangehouden en dragen bij aan de bedrijfsactiviteiten of toekomstige inkomsten. In tegenstelling tot materiële vaste activa, zoals gebouwen of machines, zijn immateriële activa niet tastbaar.

Voorbeelden van immateriële vaste activa zijn:

  1. Goodwill: Goodwill ontstaat wanneer een bedrijf meer betaalt voor de overname van een ander bedrijf dan de netto boekwaarde van de identificeerbare activa van dat bedrijf. Het vertegenwoordigt de reputatie, merkwaarde, klantenbestand en andere niet-fysieke activa die het overgenomen bedrijf bezit.
  2. Octrooien: Octrooien zijn juridische beschermingen voor uitvindingen of nieuwe technologieën die exclusieve rechten verlenen aan de octrooihouder om anderen te verbieden de uitvinding te gebruiken, maken of verkopen gedurende een bepaalde periode.
  3. Auteursrechten: Auteursrechten beschermen originele creatieve werken, zoals literaire, muzikale, artistieke of filmwerken. Ze geven de eigenaar het recht om de reproductie, verspreiding en exploitatie van het werk te controleren. Dit kan ook onder noemer intellectueel eigendom vallen.
  4. Handelsmerken: Handelsmerken zijn symbolen, logo's, namen, woorden of ontwerpen die worden gebruikt om goederen of diensten te identificeren en te onderscheiden van die van andere bedrijven. Ze vertegenwoordigen de merkwaarde en reputatie van een bedrijf.
  5. Klantenbestanden: Klantenbestanden zijn databases of lijsten met klantinformatie die zijn opgebouwd door een bedrijf. Ze vertegenwoordigen de waarde van bestaande klantrelaties en potentiële toekomstige inkomsten uit die klanten.
  6. Softwarelicenties: Dit zijn rechten om software te gebruiken die is ontwikkeld door andere bedrijven. Softwarelicenties vertegenwoordigen de waarde van softwaretoepassingen en technologieën die essentieel zijn voor de bedrijfsvoering.

De waarde van immateriële vaste activa wordt doorgaans over een bepaalde periode afgeschreven of geamortiseerd, omdat ze na verloop van tijd kunnen afnemen in waarde. Immateriële vaste activa kunnen een belangrijke rol spelen bij het creëren van concurrentievoordeel, het genereren van inkomsten en het versterken van de bedrijfspositie op de markt. Intellectueel eigendom kan belangrijk zijn met betrekking tot concurrentievoordeel en heeft een bepaalde waarde. 

Wat zijn passiva van een onderneming?

  • Kantoor aan huisEr is bij passiva een onderscheid te maken in eigen vermogen, vreemd vermogen op lange termijn en vreemd vermogen op korte termijn. Het eigen vermogen is het resultaat van de berekening door de schulden van de activa af te trekken. Eigen vermogen = activa minus passiva. Lange termijn vreemd vermogen heeft betrekking op langdurige financiële verplichtingen die langer dan een jaar lopen. Denk bijvoorbeeld aan een hypothecaire lening. Een hypothecaire lening gaat langer dan een jaar mee en behoort toe tot de noemer langlopende schulden. Korte termijn vreemd vermogen heeft betrekking op financiële verplichtingen met een looptijd van minder dan een jaar. Kort vreemd vermogen bestaat bijvoorbeeld uit crediteuren

Wat hoort allemaal bij passiva?

  • Administratie kantoorNaast het eigen vermogen, lang vreemd vermogen en kort vreemd vermogen horen ook voorzieningen of reserveringen bij deze post op de balans. Voorbeelden hiervan zijn onder meer de oudedagsreserve. Je mag als zzp'er elk jaar namelijk een deel van de winst reserveren voor je oudedagsvoorziening. Je zet dan niet echt geld opzij, maar boekt het als reservering oudedagsreserve als passiva op de balans. Dat biedt fiscaal voordeel, want de reservering breng je in mindering op de winst uit onderneming. Houd er wel rekening mee dat er in de toekomst nog een afrekening plaatsvindt. Lang vreemd vermogen heeft in alle gevallen betrekking op een looptijd langer dan één jaar. 

Wat is lopende activa?

  • Bij lopende activa is er sprake van een verwachting om de betreffende activa binnen een termijn korter dan een jaar in te zetten. Een voorbeeld hiervan betreft de voorraad net als vorderingen en cashgeld. Het gaat hier dus om vlottende activa als benaming voor lopende activa. 

Wat zijn kortlopende schulden?

  • Als ondernemer heb je ook te maken met kortlopende schulden. Kortlopende schulden zijn betalingsverplichtingen die binnen een jaar voldaan moeten worden. Kortlopende schulden zijn bijvoorbeeld handelsschulden aan leveranciers, nog te betalen belasting, crediteuren of andere verplichtingen. Debiteuren heeft meestal ook betrekking op kortlopende schulden. Openstaande facturen zijn meestal kortlopende schulden. 

Wat is vreemd vermogen?

  • Dit heeft betrekking op alle verplichtingen of schulden die een onderneming heeft op de balans. Op de balans staan bijvoorbeeld ook grondstoffen die op krediet gekocht worden, of een hypotheek van de onderneming. De hypotheek behoort weer toe tot de langlopende schulden. 

Eigen vermogen op de balans

  • Onderweg de administratie doenBij de balans opstellen heb je ook te maken met eigen vermogen. Het eigen vermogen heeft betrekking op het totale vermogen dat overblijft nadat alle schulden en andere verplichtingen van de onderneming voldaan zijn. Dit betekent dat het een restant is, wat overblijft nadat schulden en kosten betaald zijn op een bepaald moment. Het eigen vermogen wordt ook wel kapitaalreserve genoemd. Het eigen vermogen heeft overigens geen betrekking op de marktwaarde van de onderneming. 

Wat is een balans precies?

  • BoekhoudingEen financiële balans kan het beste omschreven worden als een momentopname van alle bezittingen, schulden en eigen vermogen die een onderneming heeft op een bepaald moment. Een balans laat dus zien hoeveel een bedrijf bezit en in welke mate het bedrijf schulden heeft. Het gegeven wordt kortweg ook wel balans genoemd. Een balans opstellen doe je niet alleen omdat het verplicht is. Een balans maken is als ondernemer ook voor jezelf belangrijk. Hierdoor kun je precies zien hoeveel winst bepaalde investeringen de afgelopen periode opgeleverd hebben. Met een balans kun je zelf berekenen wat de liquiditeit en solvabiliteit van de onderneming is. De balans geeft dus inzicht in de financiële boekhouding van een onderneming. Ook alle grootboekrekeningen worden opgenomen in de balans. Een balans maken is overigens niet moeilijk, want de formule hiervoor is heel eenvoudig. De meeste ondernemers maken hiervoor gebruik van online boekhouden. Online boekhouden maakt de balans opmaken een stuk eenvoudiger. 

Activa en passiva: online boekhoudprogramma gebruiken

Het is mooi meegenomen als je kennis hebt van alle boekhoudtermen, maar maak je gebruik van een online boekhoudprogramma dan is dat niet eens nodig. Het handige van boekhoudsoftware is dat activa en passiva automatisch terug te vinden zijn op de balans als je boekingen invoert. Boek je bijvoorbeeld voorraad in of een factuur dan zie je de bedragen terug op de balans onder vlottende activa. Zo staan ook openstaande facturen op de balans, net als het eigen vermogen van je bedrijf. Het enige wat je hoeft te doen, is netjes en periodiek boekingen invoeren. Op deze manier is het zelfs niet eens nodig om een boekhouder in de arm te nemen. Wil je dat wel, dan is dat eveneens mogelijk, want er zijn online boekhoudprogramma’s waar je natuurlijk je boekhouder toegang tot kan geven. Een balans opstellen is tegenwoordig niet moeilijk meer.

Boekhouding doenActiva en passiva maken dus onderdeel uit van de boekhouding.

Het bijhouden van de activa en passiva is tegenwoordig niet moeilijk meer. De meeste ondernemers gebruiken hiervoor een boekhoudprogramma.

Mijnzzp.nl